“Em phải thực sự biết lý do em khởi nghiệp là gì?”

Câu nói này của anh Thành Nam trong một sự kiện tôi tham gia tuần trước. Trong gần 15 năm khởi nghiệp đẻ - và lỡ đẻ - vài công ty thì anh Nam là một trong số người ảnh hưởng khá nhiều tới tôi.

Tôi đã từng ngồi trên những chiếc xe Mercedes G class, Range Rover, BMW X6…; đã từng tham gia hội họp tài phòng hội viên VIP trong sân golf mà giá thuê mỗi năm vài tỷ đồng; đã từng uống những ly trà đắt tiền mà mỗi lạng của nó bằng cả năm lương của anh em làm xe đạp; đã từng ở trong những khu biệt thự mà chả nhớ nổi giá. Tôi không hề nhận thấy mình có những ham muốn phải đạt được nhưng điều này. Đó là điều chắc chắn, nhất là khi giờ tôi có rèn luyện và tăng thêm khả năng quan sát diễn tiến trong tâm mình. Những thứ vừa flex kia không thể là lý do.

“Tớ muốn phát triển Thương Mại Điện Tử ở Việt Nam như đã thấy ở Trung Quốc”, đây là câu nói mà ông Giang từng thuyết phục được tôi tham gia 15 năm trước (à cộng thêm mức lương bằng 60-70% offer bên khác nữa). Lý do rất rõ ràng. Và với cái lý do của hắn, chúng tôi cũng trải qua nhiều khó khăn mà tôi hoá ra là thằng hay nao núng nhất, may sao có những đồng đội chống lưng đi tiếp. Giữa quãng 15 năm ấy, có một lần tôi với Hùng từng hỏi Giang: “sao không dừng lại đi?” - “Biết bao nhiêu con người đang trông vào cái biz này, dừng lại đâu dễ”. Lý do rất rõ ràng: có một giấc mơ, lỡ dụ được một số người tham gia, và rồi nhận trách nhiệm với ngày càng nhiều hơn, băn khoăn làm sao để công ty đi càng xa càng tốt. Mà cái ông này - với tâm lòng ham đọc sách đến nỗi không đọc cuốn sách nào của Jim Collins - đang hành xử khá giống với những gì Jim Collins viết.

Còn hôm nay, sau khi khép lại cửa cơ sở thứ 2 bị đóng cửa trong tháng, tôi kết thúc với nụ cười của cô bé trong ảnh khi nhận xe. Thêm một lần nữa những khách hàng nhí này “make my day”. Trong lúc lái xe về, tôi nghĩ đến lý do của mình. Độ vài năm trước, tôi nhận ra mình đã bị ảnh hưởng “mô thức lý do” này của ông Giang: tạo dựng một tổ chức, chăm băm nó và chứng kiến nó lớn lên.

Hà Nội 06/11/2023